Tekst uit het boek Exodus
Hoofdstuk 1, vers 1-7
Reflectie
Je uitdagende persoonlijke tocht uit de slavernij richting vrijheid, begint met het bestuderen van de openingsparagraaf van het oude boek Exodus – het verhaal van de tocht van Gods volk uit Egypte van slavernij naar vrijheid.
Aangezien het boek Exodus het verhaal is van de tocht van de Israëlieten uit de slavernij, komt het een beetje vreemd over dat wordt verteld dat het volk “uitermate sterk werd zodat het land vol van hen raakte”. Wat later in het verhaal staat zelfs dat de farao van Egypte bang was voor de Israëlieten. Hoe konden de Israëlieten in vredesnaam tot slaaf zijn gemaakt als ze zo ‘buitengewoon sterk’ waren? Waarom zijn ze niet opgestaan om zichzelf te bevrijden? Hoe kwam het dat ze, ondanks hun grote macht, slaaf bleven van een tiran? Het lijkt een beetje treurig. Dat wil zeggen, totdat we ons realiseren dat het boek Exodus ook ons verhaal vertelt.
Deze oude tekst is niet alleen de geschiedenis van de Israëlieten. Het is ook een metafoor voor moderne mannen (eigenlijk voor mannen van alle tijden). Of de macht die jou onderdrukt nu lust, technologie, eten, drinken of iets anders is, je merkt nu dat je er slaaf van bent geworden, ook al heb je als man aanzienlijke kracht gekregen.
Slavernij is niet hetzelfde als zwakheid. In de meeste gevallen zijn de hersenen en het lichaam van een man behoorlijk sterk. Waarschijnlijk is de persoonlijke kracht van een man één van de redenen waarom hij geïsoleerd en verslaafd is. Mannen zijn sterk en wanneer een man in zijn eentje door het leven en alle daarmee gepaard gaande moeilijkheden probeert te navigeren, grijpt hij naar alles wat hem daarbij troost en zekerheid kan brengen. In de loop van zijn leven (en vooral op jongere leeftijd) vindt en gebruikt hij voorwerpen of activiteiten waarvan hij denkt dat deze hem gelukkig zullen maken. Hij gebruikt deze dingen in zijn vermeende voordeel.
Maar naarmate het leven vordert, begint hij te beseffen dat hij het slachtoffer is van zelfbedrog. Hij komt tot de ontdekking dat de dingen die hij heeft nagestreefd hem niet helpen. Ze hebben niet de waarheid in zich en brengen hem niet het geluk waarnaar hij verlangt. Erger nog, ze hebben hem verstrikt in diepgewortelde gebondenheden en slechte gewoonten. Hoezeer hij ook naar vrijheid verlangt (en ongeacht zijn kracht), lijkt hij zich niet los te kunnen maken van wat hem gevangen houdt. Net als de Israëlieten is hij nu in de positie om één van de grootste waarheden van de Heilige Schrift te leren: dat vrijheid alleen van God komt. Het Israëlitische volk was buitengewoon sterk, maar niet in staat zichzelf te bevrijden, en de moderne mens bevindt zich vaak in dezelfde situatie.
Hoe vaak heb je krachtige pogingen gedaan om ‘jezelf te bevrijden’, om vervolgens te ontdekken dat je dat niet kunt? Honderden? Als we aan deze gedenkwaardige tocht beginnen, deze intense spirituele oefening, vergeet dan nooit deze cruciale waarheid: verenigd als een “fraternity”, kun je dit doen – maar het zal God zijn die jou vrijheid schenkt.
