We maken ze dagelijks mee, ethische dilemma’s, hoewel we het niet altijd zo noemen. Het zijn situaties waarbij waarden en normen in het geding zijn en waarbij een keuze moet worden gemaakt uit meerdere alternatieven, terwijl voor elk van die alternatieven goede redenen te geven zijn. Met de handen in het haar vraagt u zich af: en nu? Wat moet ik nu doen? Het is niet altijd duidelijk wat ‘de goede manier’ is om met een situatie om te gaan. Soms is dat afhankelijk van de details, van uw organisatie-cultuur, van de personen die een rol spelen.
Door samen de situaties te bespreken en te evalueren, kunt u van elkaar leren. In het dilemma doolhof worden een aantal situaties voorgelegd, maar nog beter is het wanneer u zelf een situatie aandraagt. Uit onderzoek blijkt dat iemand met morele competenties ook betrouwbaarder is.
Een paar voorbeelden van dilemma’s uit de praktijk
- Uw collega blijkt vaak ziek te zijn juist als er een deadline aan komt of als er veel werk is. Gaat u het melden, of spreekt u haar erop aan?
- Een collega waar u niet erg tevreden over bent, geeft aan dat zij bij een andere organisatie in dienst zal treden. Bij die andere organisatie werkt iemand met wie u goed bevriend bent. Hij vraagt u wat u van zijn nieuwe collega vindt. Wat doet u? Bent u eerlijk, of wilt u de collega een goede nieuwe kans niet in de weg lopen?
Voordelen
- Het wordt voor u eenvoudiger om dilemma’s te herkennen en erover te reflecteren.
- U leert hoe u effectief kunt communiceren over een ethisch dilemma. Iemand die goed met dilemma’s kan omgaan, is vaak ook in staat om meer verantwoordelijkheid te dragen. Dat bepaald in belangrijke mate Goed Leiderschap.
- Het ontwikkelen van de morele competenties van medewerkers draagt bij aan een integere organisatie.
- U krijgt de gelegenheid om samen met de andere deelnemers een dilemma te bespreken waar u nu of binnenkort bij betrokken bent. In de interactie verrijken en inspireren deelnemers elkaar om goed met dilemma’s om te gaan.
- U krijgt de handvatten aangereikt om een goede uitweg te vinden in dilemma’s. Zo geeft bijvoorbeeld de dilemma methode van het Moreel Beraad een concreet stappenplan. Door deze stappen te gebruiken kan voorkomen worden dat er al te snel een oordeel wordt gegeven in geval van een dilemma.
